Bel Kayması (Spondilolistezis) Nedir?
Bel kayması, omurgadaki bir omurun diğerine göre öne veya arkaya doğru yer değiştirmesi durumudur. Genellikle lomber (bel) bölgesinde görülür ve sinir sıkışmasına, bel ağrısına ve hareket kısıtlılığına yol açabilir.
Nedenleri:
- Doğumsal (Konjenital): Omurga gelişimindeki anormallikler nedeniyle doğuştan gelen bir durum.
- Dejeneratif: Yaşlanmaya bağlı olarak disk ve bağ dokularının zayıflaması sonucu gelişir.
- Travmatik: Kazalar, düşmeler veya ani zorlanmalar sonucu omurların kayması.
- İsthmik: Omurlar arasındaki eklemlerde (pars interartikülaris) kırık oluşması.
- Patolojik: Tümörler veya enfeksiyonlar nedeniyle omurga yapısının zayıflaması.
Spondilolistezis Derecelendirilmesi
Bel kayması, kayma oranına göre derecelendirilir:
- Derece 1: %0-25 kayma (hafif),
- Derece 2: %26-50 kayma (orta),
- Derece 3: %51-75 kayma (ileri),
- Derece 4: %76-100 kayma (ciddi).
Kayma derecesi, tedavi yöntemlerinin seçiminde önemli bir faktördür.
Belirtileri:
- Bel ve bacak ağrısı
- Bacaklarda uyuşma veya karıncalanma
- Hareket kısıtlılığı
- Kas güçsüzlüğü
- Uzun süre ayakta durma veya yürüme sonrası artan ağrı
Tanı Yöntemleri:
- Röntgen: Omur kaymasının derecesini belirlemek için kullanılır.
- Manyetik Rezonans (MR): Sinir sıkışması olup olmadığını gösterir.
- Bilgisayarlı Tomografi (BT): Kemik yapılar detaylı incelenebilir.
Tedavi Yöntemleri:
1. Konservatif (Cerrahi Olmayan) Tedavi:
- Fizik tedavi ve egzersiz: Omurga kaslarını güçlendirerek kaymanın ilerlemesini önleyebilir.
- Ağrı kesici ve kas gevşeticiler: Geçici rahatlama sağlar.
- Bel korsesi: Omurgaya destek vererek ağrıyı azaltabilir.
- Epidural steroid enjeksiyonları: Sinir sıkışmasına bağlı ağrıyı hafifletebilir.
2. Cerrahi Tedavi:
- Spinal füzyon (Omurgayı sabitleme): Kaymış omurların plaklar ve vidalarla sabitlenmesi.
- Laminektomi: Sinir sıkışmasını gidermek için omurun bir kısmının çıkarılması.
- Dinamik stabilizasyon: Hareketi koruyarak omurgayı destekleyen implantlar kullanılması.
Tedavi yöntemi, hastanın yaşı, kayma derecesi ve semptomların şiddetine göre belirlenir. Hafif vakalarda fizik tedavi ve egzersiz yeterli olabilirken, ileri vakalarda cerrahi gerekebilir.
